Hasbin Allah Nasıl Yazılır? Felsefi Bir Bakış Dil, yalnızca bir iletişim aracından çok daha fazlasıdır. İnsanlar, kelimeler aracılığıyla dünyayı algılar, anlamlar yaratır ve varlıklarını tanımlar. Bir kelimenin doğru yazılışı, onun özüne, anlamına ve toplumsal bağlamına nasıl derinlemesine nüfuz ettiğimizi belirler. Ancak, bazen dildeki küçük bir değişiklik, bir kelimenin derin felsefi anlamını da değiştirebilir. “Hasbin Allah” ifadesi, hem bir dua hem de bir teslimiyet simgesidir. Ancak, bu ifadenin doğru yazılışı yalnızca dilsel bir mesele değil, aynı zamanda ontolojik, epistemolojik ve etik bir soruyu da gündeme getiren bir konudur. Ontolojik Perspektif: Hasbin Allah ve Varlık Varlık, her filozofun en derin sorularından biri…

Arazi Olmak Anlamı Nedir? Küresel ve Yerel Perspektiflerden Derinlemesine Bir Bakış Farklı Açıları Seven Birinin Merakıyla Başlayalım… Hayatta bazı kavramlar vardır ki anlamı, kullanıldığı yere göre değişir. “Arazi olmak” da onlardan biridir. Bazen bir arkadaş grubunda esprili bir tabir olur, bazen bir iş ortamında stratejik bir duruşu anlatır, bazen de toplumsal davranış biçimlerine dair çok daha derin ipuçları taşır. Gelin bu çok yönlü kavramı hem küresel hem yerel perspektiflerden ele alalım ve farklı kültürlerdeki yansımalarına birlikte bakalım. Arazi Olmak: Yüzeyin Altındaki Anlam Gündelik dilde “arazi olmak”, genellikle ortadan kaybolmak, görünmez hâle gelmek ya da bir sorumluluktan sıyrılmak anlamında kullanılır. Biri…

At Kestanesi: Bir Ağaçtan Daha Fazlası Dünyanın dört bir yanında kültürler birbirinden farklı geleneklerle şekillenir. İnsanlar çevrelerinden ve doğalarından aldıkları ilhamla, toplumlarını, ritüellerini ve kimliklerini oluştururlar. Bu kültürel çeşitliliği anlamak, bir antropolog için büyüleyici bir yolculuktur. İşte bu yolculuğa, en sıradan gibi görünen ancak derin anlamlar barındıran bir ağacın üzerinden çıkıyoruz: At kestanesi. Peki, at kestanesi sadece bir ağaç mıdır? Yoksa insanlık tarihinin, ritüellerinin ve topluluk yapılarının bir yansıması mı? İşte bu yazı, size at kestanesinin derinliklerine inmeyi ve kültürlerle bağlantı kurmayı davet ediyor. At Kestanesi: Fizyolojik ve Kültürel Bir Fenomen At kestanesi (Aesculus hippocastanum), ilk bakışta sade bir ağaç…

Ünlü Türk Şairleri Kimlerdir? Edebiyatın İzinde Bir Yolculuk Şiir, toplumun nabzını tutan, bireyin iç dünyasını açığa çıkaran en güçlü edebi türlerden biridir. Türk edebiyatı ise asırlardır şairleriyle, onların dizelerinde saklı hikâyelerle zenginleşmiştir. Bu yazıda, hem verilerle desteklenen bilgiler hem de insan hikâyeleriyle süslenmiş bir anlatımla, “Ünlü Türk şairleri kimlerdir?” sorusunun izini süreceğiz. Klasik Türk Şiirinin Devleri: Fuzûlî ve Bâkî Türk edebiyatında divan şiiri döneminin yıldızlarından biri hiç kuşkusuz Fuzûlî’dir. 16. yüzyılda yaşayan şair, aşkı metafizik boyutlarıyla işleyen kasideleri ve gazelleriyle hâlâ hafızalardadır. “Su Kasidesi” yalnızca dini bir methiye değil, aynı zamanda sanatın ilahi aşkı dile getirme gücünün kanıtıdır. Aynı yüzyılda…

Yüksek Basınç Kaç? Hayatın İçinden Bir Hikâye ve Bilimsel Gerçekler Bir sabah kahvaltısında, Mehmet amca tansiyon ölçüm cihazını koluna taktı. Cihazın ekranında beliren rakamlar onu biraz düşündürdü: 15’e 10. “Demek ki yine yüksek basınçtayım,” dedi hafif bir tebessümle. Yanında oturan torunu Zeynep merakla sordu: “Dede, yüksek basınç kaç demek?” İşte bu yazı, Zeynep’in sorusuna verilen bir cevabın hikâyesi gibi, sıcak ve samimi bir merak yolculuğu olacak. Yüksek Basınç Nedir? Tıpta “yüksek basınç” genellikle yüksek tansiyon, yani hipertansiyon anlamına gelir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, 18 yaş üstü yetişkinlerde kan basıncının 140/90 mmHg ve üzerinde olması yüksek tansiyon olarak kabul…

Herzevekil Gibi Ne Demek? Tarihin Derinliklerinden Günümüze Bir Sözün Serüveni Bir tarihçi olarak, bazen bir kelimenin ardında saklanan yüzlerce yıllık hikâyeyi keşfetmek, bir imparatorluğun ruhunu anlamaktan farksızdır. Arşivlerin tozlu sayfalarında, kroniklerde ve halk arasında dolaşan deyimlerde öyle ifadeler vardır ki, hem dönemin mizahını hem de eleştirisini taşır. “Herzevekil gibi” sözü de onlardan biridir. Bu ifade, sadece bir kişiyi nitelemekle kalmaz; bir dönemin yöneticilerine, düzenine ve insan ilişkilerine ayna tutar. Peki, herzevekil gibi ne demek? Gelin, bu sözü hem tarihsel hem toplumsal bir mercekten inceleyelim. Herzevekil: Osmanlı’nın Mizahi Eleştirisi Osmanlı İmparatorluğu’nda “vekil” kelimesi, devlet işlerinde görev alan, padişah adına yetki kullanan…

Helenizm Kim Tarafından Oluşturulmuştur? Kültürlerin Birleştiği Bir Dönemin Mimarı Bir tarihçi olarak geçmişi anlamaya çalışırken insan, her dönemde aynı soruyla karşılaşır: Bir fikir, bir kültür ya da bir medeniyet kimin eseridir? Helenizm denildiğinde de bu soru kendiliğinden belirir. Çünkü Helenizm, yalnızca bir ulusun tarihi değil; birçok uygarlığın, inancın ve düşüncenin bir araya geldiği devasa bir kültürel sentezdir. Bu yüzden “Helenizm kim tarafından oluşturulmuştur?” sorusu, bir kişiyi değil, bir çağın ruhunu anlamakla ilgilidir. Helenizmin Doğuşu: Büyük İskender ve Kültürel Bir Vizyon Helenizm kavramı, kökenini Büyük İskender’in (MÖ 356–323) fetihlerinden alır. O, yalnızca bir savaşçı değil; aynı zamanda kültürleri birleştirmeyi amaçlayan bir…

Bazı kelimeler vardır, bir “anlam”dan fazlasını taşır; bir dünyanın kapısını aralar. “Protestanlık” da onlardan. Bu yazıyı, tarih kitaplarını sevdiğim kadar sohbeti de seven biri olarak, samimi bir merakla yazıyorum: Bir kelime bize neleri anlatabilir? Gel, birlikte hem kökenine inelim hem de bugün ve yarınla bağlarını yoklayalım. “Protestanlık” Kelime Anlamı Nedir? “Protestanlık”, köken olarak Latincedeki protestari fiiline dayanır: “alenen beyan etmek, tanıklık etmek, ilan ederek karşı durmak.” 1529’daki Speyer Diyeti’nde, bazı Alman prens ve şehirleri imparatorluk kararlarına karşı bir “protestatio” (resmî itiraz ve beyan) yayınladığında, bu hareketi benimseyenlere “Protestan” dendi. Kısacası kelime, yalnızca “protesto” değildi; vicdanı alenen beyan etme ve inancı…

Güveyin Anlamı Nedir? Erkeklik, Bağlanma ve Toplumsal Roller Üzerine Psikolojik Bir Analiz İnsan davranışlarını anlamaya çalışan bir psikolog olarak, kelimelerin bilinçdışımıza nasıl dokunduğunu sık sık merak ederim. “Güvey” kelimesi de bunlardan biridir. Basit bir tanımla evlenecek ya da yeni evlenmiş erkek anlamına gelir; ancak bu sözcüğün psikolojik derinliği yalnızca bir toplumsal rol tanımıyla sınırlı değildir. “Güvey olmak”, erkekliğin, aidiyetin ve duygusal bağlılığın yeniden tanımlandığı bir kimlik sürecidir. Kelimenin Kökeni ve Anlamsal Dönüşüm Güvey sözcüğü, Eski Türkçede “küvey” olarak geçer ve “damat” ya da “gelinle evlenecek erkek” anlamını taşır. Ancak tarihsel süreçte bu kelime yalnızca bir statüyü değil, aynı zamanda psikolojik…

Kokunun Antropolojisi: “Güve Ne Kokusuna Gelmez?” Sorusunun Kültürel Derinlikleri Kültürlerin çeşitliliğini anlamak, insanın kendi varoluşunu çözümlemesidir. Antropolog için her şey — bir jest, bir yemek kokusu, hatta bir güve — bir anlamın parçasıdır. “Güve ne kokusuna gelmez?” sorusu ilk bakışta biyolojik bir merak gibi görünse de, aslında insanın doğayla, nesnelerle ve sembollerle kurduğu ilişkinin derin bir aynasıdır. Çünkü kokular yalnızca duyu dünyasına ait değildir; toplumsal hafızanın, ritüellerin ve kimliklerin taşıyıcısıdır. Güvenin Anatomisi ve Koku Üzerine Antropolojik Bir Bakış Güve, genellikle karanlık köşelerde, elbiselerin arasında, sandıklarda varlığını sürdüren bir canlıdır. Biyolojik olarak “kokusuz” ortamlarda yaşar; ancak lavanta, naftalin veya defne yaprağı…